Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu

Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy  Domowej w Bieruniu działa na  podstawie:

- Ustawy  z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej,

- Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 roku w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów  formularzy „Niebieska Karta”,

- Uchwały nr XI/6/2023 Rady Miejskiej w Bieruniu z dnia 31.08.2023 roku w sprawie trybu i sposobu powołania oraz odwołania członków Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu,

- Zarządzenia Nr B.0050.205.2023 Burmistrza Miasta Bierunia z dnia 19 grudnia 2023 roku w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu,

- Zarządzenia  Nr B.0050.22.2024 z dnia  26 stycznia 2024 roku w sprawie wprowadzenia zmian do zarządzenia Nr B.0050.205.2023 Burmistrza Miasta Bierunia z dnia 19 grudnia 2023 roku w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego
ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu,

Zadania Zespołu Interdyscyplinarnego

Zadania Zespołu Interdyscyplinarnego  wskazane są w art. 9b wymienionej wyżej Ustawy, i należą do nich:

1. Realizacja działań określonych w gminnym programie przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej,
2. Tworzenie warunków umożliwiających realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej oraz integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, o których mowa w art. 9a ust. 3-5, w szczególności poprzez :

- diagnozowanie problemu przemocy domowej na poziomie lokalnym,

- inicjowanie działań profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych mających na celu przeciwdziałanie przemocy domowej i powierzanie ich  wykonania właściwym podmiotom,

- inicjowanie działań  w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,

- opracowanie projektu gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej,

- rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,

- powoływanie grup diagnostyczno - pomocowych i bieżące monitorowanie realizowanie przez nich zadań, monitorowanie procedury „Niebieskie Karty”

- przekazywanie informacji, o której mowa w art. 9e ust. 3, oraz dokumentacji, o której mowa w art. 9c ust. 5a,

- kierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programie korekcyjnno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc  domową lub programie psychologiczno- terapeutycznym dla  osób stosujących przemoc domową,

- składanie na wniosek grupy diagnostyczno - pomocowej, zawiadomienia o popełnieniu przez osobę  stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 roku – Kodeks Wykroczeń.

Skład Zespołu Interdyscyplinarnego

W skład Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu wchodzą:

1. Bożena Tomala Szkoła Podstawowa nr 1 w Bieruniu,
2. Kinga Kabierska - Sąd Rejonowy w Tychach,
3. Alojzy Piekarczyk - Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Pracowników KWK „Piast” w Bieruniu,
4. Patrycja Kryczek - NZOZ „Eskulap” w Bieruniu,
5. Bogusława Miernik - MOPS Bieruń,
6. Michał Kucz - MOPS Bieruń,
7. Joanna Wądrzyk - MOPS Bieruń,
8. Damian Dymanus - KPP Bieruń,
9. Małgorzata Lasek - Prokuratura Rejonowa Tychy,
10. Marek Podleszański - PCPR Lędziny
11. Daniel Kamieński - KPP Bieruń,

Jeżeli jesteś osoba doznającą przemocy domowej lub widzisz, że inni jej doznają powiadom Policję  (997,112), Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy Domowej „Niebieska Linia” 801 12 00 02 lub Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bieruniu
ul. Wł. Jagiełły 1 (Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu).

Kontakt

Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Bieruniu

(Siedziba w  Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Bieruniu 43 -155 Bieruń ul. Wł. Jaagiełły 1)

Tel. 32 216 27 88 

Przemoc domowa

Definicja przemocy domowej została określona  w art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej i określa, że jest to jednorazowe lub powtarzające się  umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej w szczególności:

1. a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
2. b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym wolność seksualną,
3. c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
4. d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
5. e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Osoba doznająca przemocy domowej.

Definicja  osoby doznającej przemocy została sformułowana w art. 2 ust. 1 pkt 2 wymienionej wyżej ustawy i jest to:

1. a) małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie (Zstępni w linii prostej w odniesieniu do konkretnej osoby to dzieci, wnuki, prawnuki itd., natomiast wstępni w linii prostej to rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd.)
2. b) wstępni i zstępni oraz ich małżonkowie,
3. c) rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonków,
4. d) osobę pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
5. e) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
6. f) osobę wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
7. g) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkania i gospodarowania,
8. h) małoletniego ( w tym również będącego jedynie świadkiem przemocy domowej, czyli przemoc nie była stosowana bezpośrednio wobec małoletniego, jednak widział on akt przemocy lub ma wiedzę na temat stosowanej przemocy domowej.

Osoba stosująca przemoc

Według art. 2 ust. 1 pkt 3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu  przemocy domowej osoba stosująca  przemoc domową to pełnoletni, który dopuszcza się  przemocy domowej wobec osób  doznających przemocy domowej.

Zgodnie z  art. 10 Kodeksu Cywilnego, pełnoletnim jest osoba która ukończyła lat 18, lub małoletni który zawarł małżeństwo.

Jednocześnie art. 10 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje, że osobą stosującą przemoc jest ta, która ukończyła 18 rok życia oraz minimum 16 letnia kobieta, która za zgodą sądu wstąpiła
w związek małżeński.

Świadek przemocy domowej.

Art. 2 ust. 1 pkt 4 Ustawy  o przeciwdziałaniu przemocy domowej, określa że świadek przemocy domowej to osoba, która ma wiedzę na temat stosowania  przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej. Zgodnie z tym zapisem, każdy, kto dysponuje  wiedzą o przemocy (np. osoba doznająca przemocy opowiedziała o tym, co ją spotkało), staje się automatycznie świadkiem przemocy. Dzieci, które widziały akt przemocy lub mają o nim wiedzę, są więc nie tylko świadkami przemocy, lecz według prawa  również osobami doznającymi przemocy.

Procedura „Niebieskie Karty”

Procedura „Niebieskie Karty” (art.9d ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej) została opracowana w celu podejmowania  interwencji w środowisku zagrożonym przemocą domową. Jej wszczęcie nie jest uzależnione od zgody osoby doznającej przemocy domowej ani osoby stosującej przemoc domową.

Na procedurę „Niebieskie karty” składają się wszystkie czynności podejmowane i realizowane przez pracowników socjalnych, asystentów rodziny, policjantów, przedstawicieli Żandarmerii Wojskowej, nauczycieli, psychologów, pedagogów, terapeutów, lekarzy, pielęgniarki, ratowników medycznych, członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w związku z uzasadnionym podejrzeniem stosowania przemocy domowej.

Wymiary  procedury „Niebieskie Karty”

Procedura „Niebieskie Karty” ma dwa wymiary:

1. Formalny – na który składa się konieczność wypełnienia konkretnych formularzy i przestrzegania określonych prawem terminów oraz nienaruszanie zasady zachowania poufności wszelkich informacji uzyskanych w ramach  uczestniczenia w tej procedurze przez osoby, które ją prowadzą.
2. Praktyczny – polegający na przeprowadzeniu szeregu czynności z osobami doznającymi przemocy i stosującymi przemoc, opracowaniu indywidualnego planu pomocy i jego realizowaniu, zatrzymaniu przemocy i zepewnieniu bezpieczeństwa osobom doznającym przemocy, a także na podjęciu pracy z osobom stosującą przemoc w celu zmiany zachowania tej osoby.

Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty”

Zgodnie z art. 9d ust. 4 Ustawy  z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej, wszczęcie procedury „niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta A” w przypadku powzięcia w toku prowadzonych czynności służbowych  lub zawodowych podejrzenia stosowania przemocy wobec osób doznających przemocy domowej lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej.

Procedurę  „Niebieskie Karty” ma obowiązek uruchomić:

- pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej,

- asystent rodziny,

- policjant,

- przedstawiciel Żandarmerii Wojskowej,

- nauczyciel wychowawca lub nauczyciel znający sytuacje małoletniego,

- psycholog, pedagog, terapeuta, jeśli współpracuje z  organizacja pozarządową, pomocą społeczną,   oświatą, ochroną zdrowia, policją, gminną komisją rozwiązywania problemów alkoholowych,

- lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny, przedstawiciel innego zawodu medycznego,

- członek gminnej komisji  rozwiązywania problemów alkoholowych.

Procedurę „”Niebieskie Karty” wszczyna się  poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karty A”

w obecności osoby  doznającej przemocy domowej.

Po wypełnieniu  formularza Niebieska karta A należy:

- wręczyć osobie doznającej przemocy formularz „Niebieska Karta B”,

- bezzwłocznie, lecz nie później niż w ciągu 5 dni roboczych, przekazać formularz „Niebieska Karta A” do zespołu interdyscyplinarnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby doznającej przemocy,

- kopie formularza „Niebieska karta A” pozostawić osobie , która wypełniła formularz.

Zespół Interdyscyplinarny po otrzymaniu oryginału formularza „Niebieska Karta A” w ciągu 3 dni roboczych powołuje grupę diagnostyczno - pomocową, w skład której obligatoryjnie wchodzą przedstawiciel policji i pracownik socjalny. W ciągu 5 dni roboczych od otrzymania formularza „Niebieska Karta A” grupa diagnostyczno - pomocowa  odbywa pierwsze posiedzenie, w którym biorą wszystkie osoby powołane w skład grupy diagnostyczno - pomocowej  przez zespól interdyscyplinarny. Następnie  grupa diagnostyczno - pomocowa spotyka się z osoba doznającą  przemocy domowej i opracowuje indywidualny plan  pomocy stanowiący część integralną formularza „Niebieska Karta C”. Grupa diagnostyczno - pomocowa spotyka się także z  osoba  stosującą przemoc, zobowiązując tę osobę  do podjęcia działań mających na celu zmiany jej postępowania. W trakcie spotkania wypełnia się formularz „Niebieska Karta D”. Grupa diagnostyczno - pomocowa ma prawo  złożyć wniosek do zespołu interdyscyplinarnego o skierowanie osoby stosującej przemoc domową do programu korekcyjno-edukacyjnego lub psychologiczno-terapeutycznego. Pogramy te są nieodpłatne dla uczestników. Jeżeli w trakcie realizacji procedury „Niebieskie Karty” dojdzie do kolejnego aktu przemocy, dokumentuje się ten fakt poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta A” lub „Niebieska Karta C” w zakresie niezbędnym do udokumentowania nowego zdarzenia. 

Zakończenie procedury „Niebieskie Karty”

Zakończenie  procedury „Niebieskie Karty” przez grupę diagnostyczno - pomocową następuje w dwóch przypadkach:

- ustania przemocy domowej i uzasadnionego przypuszczenia, że zaprzestano dalszego stosowania przemocy domowej,

-  rozstrzygnięcia o braku  zasadności podejmowania działań.

Po zakończeniu procedury „Niebieskie Karty” prowadzi się działania monitorujące wobec osób objętych uprzednio procedurą „Niebieskie Karty” przez okres 9 miesięcy. W ramach monitoringu członkowie grupy diagnostyczno - pomocowej składają wizyty sprawdzające stan bezpieczeństwa tych osób, organizują poradnictwo oraz udzielają wsparcia osobom uprzednio objętym procedurą. Częstotliwość i rodzaj podejmowanych działań każdorazowo określa grupa diagnostyczno – pomocowa.

Prawne  i instytucjonalne możliwości  zapewnienia ochrony osobom doznającym przemocy domowej

Główna role w  systemie przeciwdziałania przemocy domowej który zapewnia ochronę osobom doznającym przemocy pełnią nakazy ochrony. Maja one dwie formy ze względu na czas ich trwania: czternastodniowe (nakładane przez Policję lub Żandarmerie Wojskową) lub bezterminowe  (nakładane przez  sąd powszechny w postepowaniu cywilnym).

Wyróżnia się 4 nakazy ochrony nakładane na osoby stosujące przemoc domową:

-  nakaz opuszczenia miejsca zamieszkania i zakaz zbliżania się do miejsca zamieszkania,

- zakaz zbliżania się do osoby doznającej przemocy,

- zakaz kontaktowania się z osobą doznającą przemocy,

- zakaz przebywania w określonych miejscach, takich jak szkoła, inna placówka oświatowa, ośrodek sportu, miejsce pracy osoby doznającej przemocy.

W przypadkach kiedy przemoc domowa  stanowi przestępstwo a osoba stosująca  przemoc swoim zachowaniem zagraża życiu i zdrowiu osób doznających przemocy, oraz po postawieniu zarzutów przeciwko osobie stosujących przemoc przez prokuratora w postępowaniu przygotowawczym  możliwe jest zastosowanie  środków  zapobiegawczych w postaci nakazu opuszczenia miejsca zamieszkania i jego najbliższego otoczenia lub zakazu zbliżania się do osoby pokrzywdzonej. Możliwe jest także zapewnienie schronienia osobie doznającej przemocy domowej w ośrodkach wsparcia, jak i ośrodkach interwencji kryzysowej. Również  ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonych i świadka na  określony środki ochrony i należą do nich:

- ochrona na czas czynności procesowej,

- ochrona osobista,

- pomoc w zakresie zmiany miejsca  pobytu.

Osoba pokrzywdzona w wyniku popełnionego przestępstwa może zatem wystąpić do komendanta wojewódzkiego policji z wnioskiem o ochronę ,a także , gdy to  niezbędne, o pomoc w zapewnieniu zmiany miejsca pobytu.